Rol van steenmeel bij bodemverbetering

Eifelgold-oergesteentemeelAfgelopen seizoen hebben wij voor het eerst Eifelgold in de volle grond toegepast. Eerder hadden we al wat getest met doormengen van Eifelgold door het stekmedium bij de vermeerdering. Afgelopen seizoen hebben we een geweldige groei gehad, maar de vraag is altijd waar komt die mooie groei vandaan? Allerlei factoren zoals mestgift, steenmeel, groenbemesters en bijvoorbeeld klimaat bepalen uiteindelijk de groei van de planten. Eifelgold is afgelopen seizoen in heel de kwekerij ingezet waardoor we niet een verschil hebben kunnen constateren tussen behandeld en onbehandeld. Advies van Claudia Külling van Servaplant en het gegeven dat Lava, waar Eifelgold van gemalen wordt, zeer vruchtbaar is gaf ons het vertrouwen om dit gesteentemeel in geheel de kwekerij toe te passen. Ook de aanwezigheid van veel sporenelementen in Eifelgold passen voor ons in een duurzaam bodembeheer.

Veel positieve effecten worden op internet toegeschreven aan steenmeel. Naast Eifelgold zijn er meer gesteentemelen op de markt. Wat zijn de verschillen en hoe werkt het precies. Nieuwsgierigheid naar de werking van gesteentemeel heeft me ertoe gebracht me aan te melden voor het Symposium “Rol van steenmeel bij bodemverbetering in de boomkwekerij” van DLV plant op 12-02-2015 bij Alterra in Wageningen. In het praktijknetwerk ‘Rol van steenmeel bij bodembetering in de boomkwekerij’, wordt nu ruim een jaar het effect van toepassing van diverse soorten steenmelen onderzocht. Met 15 kwekers, 7 experts en diverse toeleveranciers wordt in dit praktijknetwerk gekeken naar bodemverbetering. Na de inleiding van Esther Hessel van DLV plant gaven een viertal sprekers hun visie op het onderwerp bodemverbetering en met name het toepassen van steenmeel en/of gaven toelichting op de resultaten uit het praktijknetwerk.

Gerard Korthals, Centrum voor Bodemecologie, ging in op het functioneren van het bodemweb. Korthals is specialist in nematoden (bodemaaltjes) en besprak aan de hand van gedane veldproeven verschillende methoden om plant parasitaire aaltjes (Pratylenchidae en Trichodoridae) en bodemschimmels (Verticillium dahliae) tegen te gaan. Opvallend was dat met het braak laten leggen van land aaltjes bestreden worden, maar het uiteindelijk net als bij inzaaien van gras/klaver afgeraden wordt. Claudia Külling gaf echter aan daarbij ook te kijken naar de verhouding goede en slechte aaltjes, waardoor gras/klaver misschien toch niet zo slecht is, vanwege de levering van veel organisch stof. Gezien de voor ons bedrijf minder lastige problematiek, rondom aaltjes, ga ik hier nu niet verder op in.

Gino Smeulders, De biogeoloog, noemde dat de groei van wereldbevolking en daarmee de vraag naar voedsel de opkomst van kunstmest heeft gestimuleerd. Kunstmest geeft een snel resultaat in de groei van gewassen. De uitvinder van het kunstmest procedé, Justus von Liebig (19e eeuw) wijst echter later zelf al op de gevaren van aanhoudend gebruik van lavakunstmest. De natuur zorgt door verwering van bodemmineralen uit vulkaan en gebergte die door rivieren getransporteerd en afgezet worden voor vruchtbare bodems. Deze bodems zijn vruchtbaar doordat spoorelementen uit aangevoerd materiaal vrijkomen. Het gebruik van kunstmest versnelt de verwering van mineralen in de bodem, waardoor bodem haar vruchtbaarheid verliest. Steenmeelbemesting kan een tekort aan spoorelementen compenseren en structuur verbeteren. Steenmeel is in drie groepen te verdelen: vulkanisch, zeoliet en klei. Door bodemanalyse op mineraal niveau kan bepaald worden welk soort steenmeel of combinatie daarvan het best gebruikt kan worden.

Rene Rietra, Alterra, doet onderzoek naar toepassen van steenmeel. Volgens hem is nog veel onduidelijk wat het effect van de verschillende steenmelen is. Er wordt veel uitgegaan van aannames bij toepassing van steenmeel, zonder dat er goed onderzocht is. In de praktijk blijkt steenmeel echter wel te werken. Steenmeel kan een goed alternatief zijn voor kalk, waarbij steenmeel vooral op de lange termijn effect geeft of blijft geven. Naast kalk kan ook kalium uit sommige steenmelen aangevoerd worden.

 

Hans Smeets, DLV plant, heeft binnen zijn werk als teeltbegeleider enige jaren ervaring met steenmeel en dan met name Eifelgold. Smeets gaf uitleg over het “Praktijknetwerk Steenmeel”. Doelstellingen van het project zijn:

  • Kan steenmeel een rol spelen bij bodemverbetering?
  • Verbetering bodemvruchtbaarheid
  • Vervanger voor kalk
  • Plantweerbaarheid
  • Lager gebruik van bestrijdingsmiddelen
  • Vermindering uitstoot broeikasgassen

Verschillende proeven bij deelnemende kwekers gaven duidelijke verbetering of positieve effecten op bovengenoemde doelstellingen. Echter nog niet alle resultaten zijn bekend. Wereldwijd wordt nog veel onderzoek gedaan naar effecten van steenmeelbemesting. In samenwerking met deelnemers zou Smeets ook graag het project voortzetten.

Ondanks dat de theorie rondom steenmeel nog niet helemaal duidelijk is en er nog meer onderzoek nodig is, blijkt in de praktijk steenmeel effect te hebben. Ik was nieuwsgierig naar het effect van vermindering van CO2-uitstoot als gevolg van toepassen steenmeel, maar daar werd ‘s middags helaas niet op ingegaan, daar was ‘s morgens binnen het praktijknetwerk al over gesproken. Gezien onze ervaring en informatie vanuit diverse kanalen hebben we echter vertrouwen in de werking van steenmeel op de structuur en levering van spoorelementen uit met name steenmelen uit lava.

Dit bericht is geplaatst in berichten. Bookmark de permalink.

2 reacties op Rol van steenmeel bij bodemverbetering

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.